Zapalenie gęsiej stopki.

Artykuł w przygotowaniu.

Zapalenie rozcięgna podeszwowego stopy. Ból podeszwy stopy.

Ból podeszwy stopy.

Częstym bólem którego doświadczają osoby zajmujące się aktywnością fizyczną jest ból w spodniej części stopy. Niekiedy jest to tylko lekkie kłucie które samoistnie mija gdy je "rozchodzimy" innym razem jest na tyle intensywne że utrudnia bieganie a nawet chodzenie. Mowa o zapaleniu rozcięgna podeszwowego stopy. Czym jest spowodowane i jak sobie z nim radzić opowiem w dalszej części artykułu.

“Ludzka stopa jest machiną o mistrzowskiej konstrukcji oraz dziełem sztuki”

Leonardo da Vinci

Anatomia

Ludzka stopa składa się z ok. 26 kości, 100 więzadeł, 33 stawów i 19 mięśni. Nie wiedzieliście? :) Jest niezwykle skomplikowanym i precyzyjnym mechanizmem. W spodniej części stopy mieści się rozcięgno podeszwowe stopy (łac. Aponeurosis Plantaris) pasmo łącznotkankowe biegnące od guza piętowego wzdłuż w kierunku stawów śródstopno-paliczkowych dzieląc się na pięć części. Pasmo to jest pewnego rodzaju kontynuacją mięśnia trójgłowego łydki i ścięgna Achillesa. Przenosi pośrednio siłę wygenerowaną przez mięśnie łydki na dalszą część stopy i bierze udział w zgięciu podeszwowym stopy i palców oraz współtworzy łuk podłużny przyśrodkowy stopy.

Objawy

Ból ulokowany po podeszwowej stronie stopy wzdłuż rozcięgna od przyśrodkowej strony guza piętowego do podstawy paliczków. Najczęściej centrum bólu znajduje się przy samym przyczepie do guza piętowego. Nasila się przy docisku palcem do podeszwowej strony stopy wzdłuż przebiegu rozcięgna. W początkowej fazie ból pojawia się podczas kilku pierwszych kroków w czasie biegania, po wstaniu z łóżka i w trakcie dnia gdy wstaniemy po dłuższym siedzeniu. Daje uczucie nagłego kłucia, świdrowania lub też kamyka w bucie. Często znika w czasie biegu kiedy tkanki sa rozgrzane. W zaawansowanym stadium odczucie bólu staje się nieznośne. Nasila się w trakcie chodzenia i biegania w stopniu uniemożliwiającym normalne funkcjonowanie.

Patofizjologia

Do czynników ryzyka należą:

• otyłość
• przykurcz mięśnia trójgłowego łydki
• ograniczenie zgięcia grzbietowego stopy
• płaskostopie
• osłabienie mięśni drobnych stopy
• zbyt mała pronacja stopy
• stopa wydrążona
• intensywne uprawianie sportów biegowych (twarde nawierzchnie)
• twarde, sztywne obuwie (np. Pantofle)
• praca wymagająca długiego stania

Zapalenie rozcięgna podeszwowego stopy jest zmianą zapalno-zwyrodnieniową rozcięgna. Jeszcze do niedawna wszystkie bóle po podeszwowej stronie stopy "zwalano" na tzw. ostrogę piętową. Wiele badań wskazuje jednak że to nie jest przyczyna a jedynie powiązanie dolegliwości z wystąpieniem znaleziska radiologicznego jakim jest wyrośl kostna z miejsca przyczepu rozcięgna podeszwowego. Są ludzie którzy mają ostrogi bez dolegliwości ze strony rozcięgna i są też osoby z dolegliwościami rozcięgna u których na RTG nie widać ostrogi - więc obecnie nie łączymy tych dwóch rzeczy.

Jak sobie poradzić z bolącym rozcięgnem?

Po treningu biegowym zimny żelek. Żel termopojemny typu cold pack bezpośrednio po treningu lub dniu spędzonym na nogach wytłumi stan zapalny dzięki czemu spowolnimy włóknienie rozcięgna.

Więcej odpoczynku i odnowa biologiczna może pomóc osobom trenującym bardzo intensywnie.

Ćwiczenia mięśni stopy poprawiające wysklepienie łuków stopy: przenoszenie woreczków z piaskiem stopami, zwijanie leżącego ręcznika za pomocą palców stóp, zgniatanie i prostowanie strony z gazety itp. Chodzenie boso po podłożu o zmiennej fakturze (dywan, podłoga, trawa, piasek, kamyczki). W ten sposób wspomagamy mięśnie drobne stopy które podnoszą łuk przyśrodkowy dzięki czemu rozcięgno nie jest osamotnione w swojej pracy.

Rozciągamy swoje łydki ale też inne mięśnie grupy kulszowo-goleniowej. Odpowiednia elastyczność tkanek poprawia biomechanikę ruchu.

Masaż głęboki i techniki tkanek miękkich świetnie sprawdzają się jako metoda wspomagająca. Uelastyczniają rozcięgno, poprawiają trofikę tkanek, stymulują mięśnie stopy do pracy, ograniczają zwłóknienia. Oprócz masażu ręcznego można do tego celu wykorzystać rollery do stóp, twarde piłki z tworzyw sztucznych, masażery. Zabieg początkowo nie będzie przyjemny ale powtarzany daje dobre efekty.

Jeżeli nie uda nam się poradzić samodzielnie z problemem warto wybrać się do lekarza po skierowanie na rehabilitację. Spektrum zabiegów jest szerokie:

• Leczenie falami ultradźwiękowymi o wysokim natężeniu (ESWT)
• Tradycyjne ultradźwięki
• Terapia tkanek miękkich
• Trening stóp na niestabilnych podłożach
• Taping
• Ortezy, wkładki

Niekiedy lekarz zaleca tzw. Blokadę czyli miejscową iniekcje kortykosteroidów działających przeciwzapalnie i przeciwbólowo. Do najnowszych metod należy podanie osocza bogatopłytkowego PRP (Platelet Rich Plasma) miejscowo czyli terapia czynnikami wzrostu. Pobudzają gojenie, wspomagają regenerację w wielu przypadkach skracając czas terapii.

Ostatecznością jest leczenie chirurgiczne polegające na częściowym przecięciu rozcięgna w okolicy guza piętowego co mechanicznie wydłuża je i doraźnie eliminuje dolegliwości.

Zdrowa i szczęśliwa stopa

By maszyna działała poprawnie ważne jest aby każda jej część była sprawna. Układ ruchowy człowieka jest biomechaniczną maszyną złożoną z systemu bloczków, cięgien, dźwigni. Gdy psuje się któraś część to automatycznie odbija się ten stan na funkcjonowaniu całości.

O stopie często się zapomina ponieważ ukryta w obuwiu nie daje o sobie znać do momentu aż poczujemy z jej strony dolegliwości. Okazuje się wtedy że tak mały element ciała wyłącza z normalnego funkcjonowania niemal całkowicie. Dbajmy więc o nasze stopy aby nosiły nas jak najdłużej!

Masz pytanie? Spostrzeżenie? A może tobie pomogło coś innego? Komentuj, udostępniaj, wypowiadaj się.

Źródła: 

•  Adam Bochenek, Michał Reichner "Anatomia człowieka" Tom I "Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie" wyd. XI (VII) PZWL Warszawa.
• inzynieria-biomedyczna.com
•  ckr.pl
• ortopeda.net.pl
• poradniastopy.pl

 

Zespół opóźnionej bolesności mięśniowej.

Artykuł w przygotowaniu.